Eind augustus 2018 hadden we in ons magazijn een partij liggen die magnetisch was. Niet in de zin dat er een magneet tegenaan bleef plakken, maar dat het zelf functioneerde als een magneet. Een ketting van stalen paperclips bleef er gewoon aan plakken. De ronde staven waren “gemagnetiseerd”, zoals dat heet. Voor verspanende klanten is dat erg lastig. Spanen blijven kleven aan het werkstuk en verstoren het verspaningsproces.

Hoe kan het nou, dat dit materiaal werkt als een magneet? Normaliter zijn de meeste staalkwaliteiten magnetisch (wordt aangetrokken door een magneet). Dat herkennen we allemaal wel. Wanneer dit staal echter in aanraking komt met een sterk magnetisch veld, dan wordt dat staal gemagnetiseerd. Het wordt dus zelf een magneet.

Bij veel staalfabrieken wordt na het walsproces of trekproces het oppervlak gecontroleerd met behulp van een Eddy-current test. Bij deze test gaat de staaf door een cirkelvormige spoel. De spoel wordt voorzien van wisselstroom die op zijn beurt een magnetisch veld creëert. Dit veld creëert Eddy-currents (wervelstromen) aan het oppervlak van de staaf. Op deze manier kunnen oppervlaktefoutjes worden ontdekt.
Wanneer het ontstane magnetische veld te groot wordt, dan kan de staaf gemagnetiseerd worden. Waarschijnlijk is dit ook gebeurd bij de batch 42CrMoS4+QT in ons magazijn.

Kan je dat magnetisme er ook weer uit halen? Ja zeker. Door de gemagnetiseerde staaf bloot te stellen aan een omgekeerd magnetisch veld, wordt het opgeheven. Een magneet heeft namelijk een noordpool en een zuidpool. De magnetische veldlijnen lopen van zuid naar noord, net zoals bij de aarde. Pak maar eens twee magneten en leg deze maar eens op elkaar. Een noordpool en zuidpool trekken elkaar aan. Een noordpool en een noordpool stoten elkaar af (zuid-zuid ook). Dit is het resultaat van die magnetische velden (zijn niet zichtbaar, wel voelbaar).
Je kunt het materiaal ook gaan gloeien in een oven, maar dan verliest het zijn veredelingstoestand +QT (zegge “half-harde” toestand). We hebben deze batch uiteindelijk, in overleg met de fabrikant, laten demagnetiseren met behulp van een tegengesteld magnetisch veld. Nu de batch niet meer gemagnetiseerd is, kan het wel worden gebruikt door alle verspaanders. De spanen blijven nu niet meer kleven door magnetisme.

Auteur: Wonnie van Beek